Prawdopodobnie parafia w Mikulczycach istniała już XII w. Najstarszy znany dokument pochodzi z 1326 roku a pierwszym odnotowanym w źródłach plebanem mikulczyckim był Nicolaus. Pierwszy, niewielki kościół drewniany stanął na Wzgórzu Kościelnym, otoczony cmentarzem. Prawdopodobnie spłonął w czasie rozruchów protestanckich na Górnym Śląsku.
Nowy, wybudowany częściowo z drewna modrzewiowego, z murowaną zakrystią i wieżą z drewna sosnowego z sygnaturką, ufundował w 1580 r. właściciel Mikulczyc Daniel Starszy Ziemięcki. Wyposażony był w ołtarz główny, zdobiony obrazem Matki Boskiej Mikulczyckiej oraz obraz przedstawiający św. Wawrzyńca, a w zwieńczeniu figura św. Michała Archanioła. Lewy ołtarz boczny poświęcony był św. Józefowi (pierwotnie św. Bartłomiejowi), prawy natomiast św. Barbarze.
Rozwijająca się mikulczycka parafia potrzebowała większej świątyni i dlatego w latach 1892-1894 wybudowano dużą, trójnawową ceglaną świątynię, a jednym z fundatorów kościoła był patron Mikulczyc, Henckel von Donnersmarck ze Świerklańca.
Stary, modrzewiowy kościółek, w 1901 r. sprzedano zarządowi Bytomia. Po rozbiórce i przetransportowaniu, drewniany kościół stanął w bytomskim parku miejskim. W nocy 14 listopada 1982 r. kościółek św. Wawrzyńca padł ofiarą pożaru wznieconego przez „nieznanych sprawców”.